Категорија: Istorijski zabavnik

Prvi Zakon o Narodnoj skupštini u Srbiji donet je 28. oktobra 1870. godine, za vreme vladavine kneza Milana Obrenovića i predstavljao je prvi poseban pravni akt koji je uređivao sastav, nadležnosti i način rada srpske Narodne skupštine. Istorijski kontekst Posle donošenja Ustava iz 1869. godine (takozvani Namesnički ustav), bilo je potrebno zakonom bliže urediti funkcionisanje Narodne skupštine kao zakonodavnog tela.Time je Srbija prvi put dobila oblik predstavničkog parlamentarizma, iako ograničenog, jer je knez zadržavao veliku vlast. Osnovne odredbe Zakona o Narodnoj skupštini (1870) Sastav skupštine: Narodna skupština se sastojala od…

Crkva Svete Petke u Kalni su ostaci stare crkve koja se nalazi u ataru sela Kalna, na mestu zvanom Latinsko kale. Latinsko kale je antičko utvrđenje koje je u periodu između 530. i 552. godine obnovio rimski car Justinijan. Svrha tog utvrđenja bila je da zatvara ulaz u dolinu Trgoviškog Timoka i da brani put metala. U tom periodu na Staroj planini nalazio se rudnik metala, koji je strateški bio veoma značajan za Rimljane. Utvrđenje je smešteno na steni visokoj 453 metra iznad uzanog prolaza, koji ide put od Kalne…

Crkva Svete Petke u Smederevskoj Palanci, naseljenom mestu i sedištu opštine Smederevska Palanka, podignuta je 2004. godine i pripada Eparhiji šumadijskoj Srpske pravoslavne crkve. Crkva je posvećena Svetoj Petki. Foto: Ilustracija/ pixabay

Crkva Svete Petke poznata je i kao Krstata džamija i nalazi se u blizini Belog mosta u blizini Vranjske reke. Datira iz 13. veka kao srednjovekovna srpska crkva. Za vreme Turaka, crkva je pretvorena u džamiju tako što je dograđen minaret, ali su Turci ostavili krst, pa je narod prozvao Krstata džamija. Nakon oslbođenja Vranja, ustanici su porušili osam džamija u gradu, a među njima i ovu. uskoro je na ruševinama sagrađena crkva Svete Petke. Istorija Crkva Svete Petke Trnove , prema predanju, sagrađena je u Vranju, u ranom srednjem…

Pesmu Đurđevdan je izveo ugoslovenski bend Bijelo dugme. Glavni vokal je Alen Islamović, dok prateće peva tekstopisac Goran Bregović. Horske deonice pesmi izvodi Prvo beogradsko pevačko društvo, dok svira Orkestar Kadrijevi. Melodija je preuzeta iz romske pesme Ederlezi. Goran Bregović je istu pesmu producirao 1988. godine za potrebe filma „Dom za vešanje“ Emira Kusturice, ali rešava da napravi i prepev sa novim aranžmanom za album Bijelog dugmeta Ćiribiribela, kao omaž Đorđu Balaševiću i stihu iz pesme „Priča o Vasi Ladačkom” (Kada nisam sa onom koju volem). Đurđevdan postaje najveći hit…

Miletina buna je bila buna protiv kneza Miloša koja je izbila u januaru 1835. i koju je predvodio Mileta Radojković. Ustanici su želeli da ograniče apsolutističku vlast kneza Miloša. Buna je isplanirana uoči Božića 1835. u kući Stojana Simića. U planiranju bune su učestvovali Avram Petronijević, Milosav Zdravković Resavac, Mileta Radojković, Đorđe Protić i Milutin Petrović Era. Ustanici su krenuli ka Kragujevcu, kada je pred njih je izašao Toma Vučić Perišić sa 150 konjanika. Nakon razgovora sa ustanicima pristao je da bude posrednik u pronalaženju mirnog rešenja. Knez Miloš poslao…

Pavle Orlović je legendarni srpski junak Kosovskog ciklusa epskih narodnih pesama. Prema narodnoj pesmi „Kosovka devojka“, on je preminuo nakon Kosovskog boja 1389. godine, od rana zadobijenih u njemu ali nema istorijskih izvora koji podržavaju ovaj podatak. Uroš Predić ga je predstavio na svojoj slici „Kosovka devojka“ iz 1919. godine na samrti, a Paja Jovanović je na svojoj monumentalnoj kompoziciji „Proglašenje Dušanovog zakonika“ iz 1900. godine naslikao njegovog navodnog pretka, Grgura Orlovića. Prema narodnom predanju, Pavle je bio sin vojvode Vuka, koji je upravljao Soko Gradom blizu Drine, kod današnje…

Štafeta mladosti je palica koja je išla kroz nekadašnju SFR Jugoslaviju i svakog 25. maja, na praznik „Dana mladosti“, dodeljivana je tadašnjem jugoslovenskom predsedniku Josipu Brozu Titu. Štafeta mladosti je uvedena 1945. godine, na predlog omladine Kragujevca i tada se zvala „Titova štafeta“. U prvoj Titovoj štafeti, učestvovalo je 12,500 omladinaca, koji su pretrčavši trasu dugu 9,000 kilometara, Titu predali prvih devet štafetnih palica i Plavu knjigu sa 15000 potpisa omladine Šumadije. Prve štafete predate su mu u Zagrebu, dok je narednih godina, sve do 1956. Tito lično primao poslednje…

Dan mladosti je bio praznik u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji (SFRJ), koji se obeležavao 25. maja, proslavljao se od 1945. do 1988. godine. Praznik je bio povezan sa rođendanom doživotnog predsednika SFRJ Josipa Broza Tita (1892 -1980) i prvih godina se obeležavao samo kao njegov rođendan, a 1957. godine je na njegovu inicijativu postao Dan mladosti. Glavni simbol ovog praznika bila je Štafeta mladosti, koja je nošena oko mesec i po dana kroz čitavu teritoriju Jugoslavije i 25. maja predavana Titu na sletu, koji je organizovan na stadionu JNA –…