Beogradske zanimljivosti | Beogradske vesti

Fukara mahana u Beogradu

17/03/202319/06/2024 Alex

Dorćol je najstarije gradsko jezgro Beograda još od vremena antičkog Singidunuma. Dorćol je reč iz turskog jezika i znači četiri puta ili ti raskrsnicu četiri puta. Raskrsnicu četiri puta označavala je današnja raskrsnica ulica Cara Dušana i Kralja Petra, odnosno Dubrovačke. Na Doćolu su se nalazila mnoga naselja koja su tokom razvijanja Beograda i nestajala. Zerek je najstarije beogradsko naselje gde su Turci imali svoje kuće okružene baštama. Ispod Dušanove ulice nalazilo se naselje Jevrejska Mahala, pa je i današnja ulica Jevrejska ostala kao podsećanje na nekadašnje naselje. Takođe, zaboravljeno…

Kalenić gumno u Beogradu

17/03/202317/03/2023 Alex

Kalenić gumno je nekadašnje područje na kome se danas nalazi pijaca Kalenić. Kalenić gumno bila je velika poljana koja do izgradnje pijace nije imala nikakvu značajnu namenu. Pijaca Kalenić u Beogradu nalazi se na teritoriji opštine Vračar, na uglu ulica Maksima Gorkog i Njegoševe. Kalenić pijaca je otvorena 1. novembra 1926.godine, na Kalenić gumnu, na zemlji beogradskog dobrotvora i industrijalca Vlajka Kalenića. Pijaca je, kako posle otvaranja, tako i danas jedna od najposećenijih pijaca u Beogradu. Tokom bombordavanja Beograda 6. aprila 1941. godine pijaca je pretrpela velika oštećenja. Pijaca je…

Nestale fontane u Beogradu

16/03/202315/03/2023 Alex

U nekim, današnjim trenucima, neshvatljivim okolnostima nestale su neke fontane koje bi i danas bile prepoznatljiv ukras Beograda. Prva fontana u Beogradu podignuta je 1927. godine na Terazijama, a srušena je 1947. godine zbog rekonstrukcije Terazija. Fontana je bila sa dva bazena. Manji je stajao u sredini uzdignut, a oko njegove ivice bilo je postavljeno osam lavljih glava, iz čijih su čeljusti isticali slapovi vode. Velika fontana u Topčiderskom parku i danas je tu ali nestala skulptura koja je krasila fontanu, za neke kao da je i fontana srušena. Skulptura…

Šah na Kalemegdanu

24/02/202324/02/2023 Alex

Šah na Kalemegdanu kada se pomene postaje asocijacija za penzionerske dane. Šah u Srbiji pominje Vuk Karadžić 1828. godine, ali postoje i raniji podaci iz čak 13. veka. Prva šahovska rubrika na našem jeziku objavljena u časopisu Srbadija 1876. Nekoliko godina kasnije počelo je i osnivanje šahovskih klubova u Srbiji, a 1886. godine Beogradski šahovski klub je objavio „Pravila za igranje šaha“. Šah je svoju ekspanziju u Srbiji doživeo nakon Drugog svetskog rata i to 50-tih godina 20. veka, kada je i počelo igranje šaha na Kalemegdanu u većem obimu.…

Kalemegdan: Od mini golfa do…

21/02/202321/02/2023 Alex

Kalemegdan je danas najveći park u Beogradu. Nakon predaje Beogradske tvrđave Srbima 1867. godine počelo je i sa preuređenjem Kalemegdana po naređenju Miloša Obrenovića. Prve idejne skice za preuređenje Kalemegdana napravio je prvi beogradski urbanista Emilijan Josimović. Početkom 19. veka Kalemegdan je počeo da dobija jasne konture sređevanjem Malog Kalemegdana ( prostor od Paviljona Cvijeta Zuzorić do Beo zoo vrta. Negde do 1922. godine na Malom Kalemegdanu nalazio se i vašar sa malim kućicama, ringišpilom, šatorom za brzo fotografisanje, mala pozorišta, izložbe … Možda se i nikada tu ne bi…

Kosančićev venac: „Šta će biti s kućom?“

20/02/202320/02/2023 Alex

Коsančićеv vеnac prеdstavlja pоdručjе najstarijеg nasеlja u Bеоgradu sa sačuvanim starim ulicama, drvоrеdima, starim kućama i javnim građеvinama kоjе predstavljaju istоrijski razvоj ne samo оvоg dеla Bеоgrada оd prvе pоlоvinе 18. vеka već i razvoj cele prestonice. Na Kosančićevom vencu snimane su mnoge kultne scene, a jedan od mnogih je i film „Maratonci trče počasni krug“ iz 1982. godine čije replike se koriste i danas. Kuća u kojoj su živeli Topalovići nalazi se na uglu Zadarske i Srebreničke ulice. Kuća je sagrađena 1945. godine i u njoj je živela porodica…

Veliko stepenište na Kalemegdanu

19/02/202320/02/2023 Alex

Veliko stepenište nalaze se u Kalemegdanskom parku na jugozapadnom delu Beogradske tvrđave. Izgrađene su decembra 1928. godine rekonstrukcije parka Kalemegdan. Izrađene su po projekatu Aleksandara Krstića šefa službe za parkove u gradskoj upravi Beograda, dok je glavni projekat bio rad Đorđa Kovaljevskog. Za vreme Drugog svetskog rata stepenište je oštećeno tokom bombardovanja Beograda u aprilu 1941. godine, kao i kasnije tokom rata. Nakon Drugog svetskog rata stepenište je delimično rekostruisano. 1989.godine proradilo je klizište i došlo je do velikog oštećenja stepenica. Usledila je sanacija ali veoma loša. U oktobru 2006.godine…

„Srpska kafana“ u Beogradu

18/02/202318/02/2023 Alex

Kuću u Svetogorskoj ulici broj 25 podigao je Predrag Luka Đurić 1923.godine. Godinu dana kasnije prostor je izdao nekom Užičaninu koji je otvorio restoran „Kod Ere“. Kao „Srpska kafana“ počela sa radom 1932.godine ali kafana postala poznata nakon doseljenja pozorišta Atelje 212( 1967.godine) i kada su stalni gosti postali glumci, novinari, slikari… Prostor restorana „Srpska kafana“ nacionalizovan je 1960.godine. U kafani je „rođena“ i manifestacija koja je jedan od simbola Beograda – „Ulica otvorenog srca“ koja se održava svakog 1.januara. U restoranu postoje tri stolice izlivene u bakru, sa ugraviranim…

Nadgrobne ploče kao staze na Kalemegdanu

17/02/202316/02/2023 Alex

Pre Novog groblja u Ruzveltovoj ulici, gradsko groblje se nalazilo na današnjem prostoru Tašmajdana sve do 1927. godine i ako je sahranjivanje prestalo zvanično početkom 19. veka. Novo groblje je otvoreno 1886. godine, pa je počelo preseljenje posmrtnih ostataka sa Tašmajdana na Novo groblje a nadgrobne ploče su prodavane. Ostao je dobar deo nadgrobnih spomen ploča koje nisu mogle da se prodaju, pa je nekom palo na pamet da ih iskoristi kao ploče za staze. U nadi da niko neće primetiti lice nadgrobnih ploča okretane su ka zemlji ali bilo…

Kafana Zeleni venac u Beogradu

17/02/202316/02/2023 Alex

Kafana Zeleni venac u Beogradu nalazila se na uglu Zelenog venca, Brankove i Jug Bogdanove. Otvorena je 1840. godine, a otvorila ju je Nemica Sofija Herman. Došla je u Beograd sa troje dece i želela je da otvori radnju za prodaju šešira. Prodaja šešira i nije bio pravi potez, pa je otvorila kafanu i nazvala je Zeleni venac. Upravo zbog ove kafane ceo kraj je dobio naziv Zeleni venac, kao i pijaca koja se sada tu nalazi. Zgrada je srušena 1960. godine Foto: Ilustracija / A.M

Kafana „Dva jablana“ u Beogradu

15/02/202315/02/2023 Alex

Kafana „Dva jablana”, na čijem mestu je kasnije nastao „Ruski car”, a posle Drugog svetskog rata preimenovana u „Zagreb”, otvorena je 1852. godine. Kafana je dobila naziv po dva jablana koja su u blizini rasli. Neugledna kafana, čak i za to vreme, bila je mesto i za prenoćište. Od 1912. godine u dvorištu kafane prikazivale su se pozorišne predstave i muzički koncerti. Kafana je postojala sve do 1920. godine kada su se u nju uselile trgovačke radnje. Ubrzo je i srušena kada je u periodu od 1922. fo 1926. godine…

Bioskop „Grand“ u Beogradu

05/02/202304/02/2023 Alex

Prvi stalni bioskop u Beogradu otvoren je 1908. godine na Terazijama, na mestu sadašnjeg Bezistana u Hotelu „Pariz“ vlasnika Svetozara Botorića prvog producenta. Moderan hotel tog vremena otvoren je u parteru opremljen kao i svaki restoran sa 120 stolova gde se tokom projekcije posluživala hrana i velikim platnom na sredini. Zbog platna koji je bio po sredini neki su film gledali naopačke i sam titl je samim tim bio naopako. Filmovi koji su prikazivani nisu imali jasan prevod, pa je na sceni bio prevodilac koji je prevodio naglas. Tu je…

Naselje „Partizan“ u Beogradu

04/02/202304/02/2023 Alex

Naselje „Partizan“ u Beogradu nalazi se na Adi Ciganliji na teritoriji opštine Čukarice. Kamp „Partizan“ je divlje naselje nastao 70-tih godina kao kamp za rekreaciju smešteno u šumi iza Ade Safari ili tačnije između reke Save i Čukaričkog rukavca. Kamp ili naselje je nastalo od socijalno ugroženih porodica, izbeglica i onih koji su hteli da se sklone iz urbane sredine. U nekoliko situacija je kamp bio u opasnosti od poplave, a najskoriji primeri su 2006. i 2011. godine. Ada Safari je više puta isušivana zbog podzemnih voda ili zbog povećanja…

Bezistan u Beogradu

04/02/202303/02/2023 Alex

Bezistan u Beogradu je natkriveni prolaz koji povezuje Terazije i Trg Nikole Pašića. Na ovom mestu nalazio Hotel Pariz koji je srušen 1948. godine prilikom velike rekonstrukcije Terazija, posle čega je napravljen prolaz. Bezistan obuhvata površinu od 13,667 kvadratnih metara koji je konstruisao arhitekta Vladeta Maksimović 1953. godine. Plan je bio da Bezistan predstavlja natkriveni trg na kome bi se nalazile radnje i mesto okupljanja građana. U centralnom delu bezistana nalazi se okrugli plato, sa fontanom i skulpturom unutar fonatne „Devojka sa školjkom“ uređena 1959. godine od strane vajara Aleksandra…

Bioskop „Zvezda“ u Beogradu

01/02/202301/02/2023 Alex

Bioskop „Zvezda“ u Beogradu otvoren je nakon Drugog svetskog rata u zdanju ateljea Milana Jovanovića. Na istom mestu se već nalazio bioskop „Koloseum“ koji je bio zvanično otvoren 1911. godine. Nakon Drugog svetskog rata zgrada je nacionalizovana i predata „Beograd film“-u koji je uradio neke unutrašnje izmene. Nakon rekonstrukcije bioskop dobija naziv „Zvezda“. Bioskop Zvezda je uglavnom prikazivao komedije kako strane, tako i domaće i po tome je bio poznat pa su se tu mogla gledati mnoga filmska ostvarenja iz pomenutog žanra. Ceo serijal francuskog filma o Žandarmu iz San Tropeza se tu…

Kafana „Albanija“ u Beogradu

26/01/202325/01/2023 Alex

Kafana „Albanija“ nalazila se na uglu Knez Mihailove i Kolarčeve ulice. Kuću u kojoj se kafana nalazila izgradio je 1860. godine – Krsta M. Tomanović gvožđarski veletrgovac. Ispred kafane je stajao gvozdeni stub sa časovnikom na tri strane. Sat je bio mesto gde su zakazivali sastanci ali i smernica kada bi se upućivalo gde se nalazi određeni lokal ili kuća. Kafana je polovinom 19. veka važila za jedan od boljih kafana tog perioda ali je tokom vremena počela da propada. Kafana je, zajedno sa satom koji se nalazio ispred nje,…

Kafana „Bosfor“ u Beogradu

26/01/202325/01/2023 Alex

Kafana Bosfor u Beogradu se nalazila u ulici Lovćenska 14. Kafana Bosfor sagrađena je u 19. veku i bila je jedna od najpopularnijih kafana među Bosancima, a u nju je često dolazio i Gavrilo Princip sa prijateljima. Kafana je za neke predstavljala boemsko mesto okupljanja ali i glavno mesto za noćni provod tog vremena. Kafana je srušena 1930. godine zbog izgradnje mosta preko Save.

170. godina: Prvo beogradsko pevačko društvo

14/01/202314/01/2023 Alex

Prvo beogradsko pevačko društvo je najstariji hor u Srbiji. Osnovala ga je grupa građana je na praznik Sv. Vasilija Velikog, 14. januara 1853. godine u Beogradu. Pevačko društvo je u prvo vreme imalo zadatak da podigne kulturni i društveni život Beograda. U početku je pevačko društvo izvodilo jednostavne kompzicije stranih autora, a nakon dolaska Kornelija Stankovića pravi programski saržaj u kome su srpske narodne pesme i kompozicije slovenskih autora. Od 1867. godine, na molbu mitropolita Srbije Mihaila, prvo sa prekidima, a od 1881. godine redovno, pevaju na bogosluženjima, uglavnom Liturgijama…

Kafana Balalajka u Beogradu

11/01/202310/01/2023 Alex

Kafana Balalajka u Beogradu nalazila se u Kosovskoj ulici 41. Pretpostavlja se da je kafana otvorena kako bi privukla najviše ruske emigrante koji su u periodu nakon Prvog svetskog rata zbog dešavanja u Rusiji spas tražili u Beogradu.Kafana je radila sve do kraja Drugog svetskog rata, a vlasnik je bio Sava Rajačić. Foto:ilustracija / A.M

Zvona Hrama Svetog Save u Beogradu

08/01/202308/01/2023 Alex

Hram Svetog Save ima ukupno 49 zvona i to 45 manjih i 4 velika. Četiri velika zvona klate se u pravcu istok-zapad. Zvona imaju i prijemnik tačnog vremena atomskog sata iz Štutgarta. Postavljanje zvona započeto je 1. decembra 2001. godine. Svako zvono Hrama svetog Save ima svog darodavca čije je ime na njemu upisano. Najveće zvono teško je 6.128 kg, sledeće 3.650 kg, a najlakše ima 11 kilograma. Karilon (sa 45 zvona) teži oko 19.000 kg. Zajedno, sa četiri klateća zvona, ukupna težina dostiže 23.755 kilograma. Najveće zvono je prečnika…