BEOGRADSKE ZANIMLJIVOSTI | Beogradske vesti

Dušegupka – Kamion smrti

18/03/201712/07/2022 Alex

Dušegupka je bio specijalno namenjen kamion koji je korišćen tokom Drugog svetskog rata za gušenje ljudi koje su nacisti koristili za masovna ubistva tokom holokausta. Kamion je bio hermetički zatvoren u koga se puštao otrovni gas ili izduvni gasovi . Dušegupka je bila korišćena samo na dva mesta i to u Poljskoj u logoru Helmno i u Beogradu za logoraše na Starom sajmištu i logoru Banjica. Kamion je dovežen iz Berlina u Beograd u februaru 1942.godine da bi se masovno ubijali Jevreji u Srbiji. Odluku da se pošalje ovo vozilo smrti…

BEOGRAĐANKA KOJA NIJE HTELA DA JE SPASU – Olga Alkalaj

18/03/201712/07/2022 Alex

Olga Alkalaj rođena je 23. novembra 1907. godine u Beogradu. Završivši Pravni fakultet u Beogradu učlanila se u KPJ ( Komunističku partiju Jugoslavije) i postala advokat komunista koje je branila na sudu. Nakon okupacije promenila je ime u Sofija Aleksić,zbog progona Jevreja, radeći kao kućna pomoćnica. Jedan je od organizatora spašavanja Aleksandra Rankovića iz zatvorske bolnice u Vidinskoj ulici u Beogradu, jula 1941. godine. Nakon izdaje novembra 1941.gdine uhapšena od strane Gestapoa i odvedena u logor Banjica gde je podvrgnuta mučenju kako bi odala ostale. Posle višemesenog mučenja i ćutanja premeštena je…

Svetozar Vujković – Toza- Najbrutalniji agent policije

14/03/201712/07/2022 Alex

Svetozar Vujković – Toza rođen je u Beogradu 1898.godine i pored Đorđa Kosmajca ostao je upamćen kao jedan od nabrutalnijih agenata policije u Beogradu. U policijsku službu stupio je 1924.godine i odmah mu je dodeljeno mesto jednog od agenata Odeljena opšte policije Uprave grada Beograda ili tada popularno nazvanoj Glavnjači. Glavnjaču je već bio glas po brutalnosti prema političkim zatvorenicima a Toza je veoma brzo „napredova“ pa je pored Kosmajaca postao ime koje su svi znali. Tokom 1935.godine postavljen je za šefa IV odseka Odeljenja opšte policije u Beogradu. Kao šef IV odseka,koji je…

Topovske šupe – Prvi koncentracioni logor u Beogradu na Autokomandi

13/03/201712/07/2022 Alex

Koncentracioni logor Topovske šupe,Tabanovačka br.1, počeo je sa radom mesec dana nakon osnivanja Banjičkog logora . Topovske šupe su bile prvi koncentracioni logor u Beogradu za Jevreje i Rome i nalazio se na Autokomandi. Logor Topovske šupe je bio prolazan logor jer u njemu nije bio organizovan ni prinudni rad ,a ni likvidacija.U logoru se vršio smeštaj radi organizovanog masovnog ubistva koje je vršeno po raznim krajevima Beograda ili su odvođeni u Banjički logor, a kasnije, kada je osnovano, i Staro sajmište. Vlada mišljenje da su odvođeni i ubijani na mestu…

Strelište u Jajincima – Najveće mesto egzekucije u Srbiji

11/03/201709/05/2024 Alex

Strelište u Jajincima je bilo najveće mesto egzekucije na teritoriji okupirane Srbije u Drugom svetskom ratu. Tačan podatak koliko je ljudi pogubljeno,prema dosadašnjim podacima, od leta 1941. do jeseni 1943. godine nacisti ubili 80.000 muškaraca, žena i dece. U Jajnicima su streljani logoraši iz Banjičkog logora, ljudi zbog svoje etničke pripadnosti,komunisti ali i civili kao deo odmazde kojim za svakog ubijenog Nemca mora biti ubijeno 100 civila, a za svakog ranjenog Nemca, mora biti ubijeno 50 ljudi. Komadant stratišta u Jaincima bio je nemac po imenu Eugen a streljanje su vršili…

Prvi automobil u Beogradu

26/02/201704/05/2022 Alex

Prvi automobil u Beograd stigao je 3. aprila 1903.godine i bio je marke „neselsdorf“, iz češke fabrike „Tatra“. Kupio ga je rezervni oficir Boža Radulović za 17.000 austrougarskih kruna što su u to vreme bile ogromne pare a uz pomoć oca koji je bio bogati trgovac. Ipak,kako Boža nije znao da upravlja vozilom zadužio je šofera Sretena Kostića koji je i zvanično prvi srpski šofer. Provozao je „neseldorfa“ Nemanjinom ulicom što je bila prava atrakcija na ulicama Beograda. Boža je veoma brzo doživeo bankrot ali je zadržao automobil kako bi zadržao status imućnog…

Ignjat Bajloni

18/02/201712/07/2022 Alex

Ignjat Bajloni rođen je u mestu Litomišlu u Češkoj, u to vreme Habzburškoj monarhiji, gde je izučio kožarski zanat i radio zajedno sa bratom. U potrazi za boljim životom krenuo je da se odselu u Ameriku ali dolazi u Srbiju 1855. godine nastanjuje se na Topčiderskom brdu gde se bavio kožarskim zanatom. Nekoliko godina kasnije,1858.godine,otvara kafanu na Hajduk Veljkovom vencu. Bajloni otkupljuje malu pivaru ispod Skadarlije i veoma je brzo razvio da je već 1900.godine na svetskoj izložbi u Parizu osvojila je značajne nagrade za svoje proizvode. Nakon Prvog svetskog rata pored…

Kosmajac, batinaš koji je morao biti zaustavljen

10/02/201712/07/2022 Alex

Đorđe Kosmajac bio je poznati agent Specijalne policije i zamenik upravnika koncentracionog logora na Banjici. Rođen je 6.maja u selu Vlasenica a od 1926.godine dolazi da radi u Upravi grada Beograda ili ti poznatoj „Glavnjači„. Veoma brzo je napredovao i u tadašnjem Beogradu malo je bilo onih koji nisu znali za Kosmajca i njegove torture nad uhapšenima a pogotovo nad komunistima. Vest i delo ovog batinaša se vrlo brzo proširila i po Srbiji jer je išao i po ostalim gradovima. Nakon okupacije nastavio je rad sa nacistima a kada je osnovan koncentracioni logor…

Natalija Bjelajac: Rođena Slovenka, duša Srpska

01/02/201714/05/2022 Alex

Natalija Bjelajac rođena kao Antonija Javornik u Mariboru 13.maja 1893.godine bila je narednik u srpskoj vojsci sa 12 odlikovanja za hrabrost. U Mariboru je završila osmogodišnje školovanje i pod uticajem priča strica Martina koji se isto našao u srpskoj vojci odlučuje da isto uradi i ona. I ako su joj roditelji branili da dođe u Srbiju kod strica Martina na kraju su morali da se povinuju njenoj želji koja je bila jaka. Dolazi u Kragujevac kod strica kod koga je i stanovala. Kada je počeo Prvi Balkanski rat prijavila se u…

Beograđanka Sofija Jovanović sa 13.ratnih odlikovanja

28/01/201712/07/2022 Alex

Sofija Jovanović bila je narednik u srpskoj vojsci u ratovima od 1912 do 1918. godine i prva žena borac u srpskoj vojsci. Otac joj je bio mesar u Dušanovoj ulici ali je preminuo kada je bila još mala. Kao maturatkinja prijavila se kao dobrovoljac kada je izbio Prvi balkanski rat 1912.godine. Prošla je test pred komisijom i ako su u prvi mah hteli da je prime kao bolničarku ali ona je bila uporna i rekla da jedino kao vojnik pristupa. Nakon što je prošla obuku prvo učešće u borbama imala je na Crnoj…

Rimska grobnica u Brestoviku

26/01/201712/07/2022 Alex

Rimska grobnica u Brestoviku je jedan od najstarijih spomenika kulture iz rimskog perioda, otkrivena je 1895. godine, kada je tadašnji vlasnik imanja Vukašin Milosavljević iz Brestovika, dok je sadio šljive u svom šljiviku, naišao na svod i zidove grobnice. Grobnica datira iz perioda III ili IV veka a nalazi se u Brestoviku,mesto u opštini Grocka. Veruje se da su u njoj sahranjene mošti svetaca Ermila i Statonika.

Vozarev krst

10/01/201712/07/2022 Alex

Vozarev krst podignut je 1847. godine i nalazi u Beogradu, u parku između ulica Vojvode Šupljikca i Mileševske. Na svojoj njivi, beogradski knjižar i štampar Gligorije Vozarević , postavio je drveni krst ukrašen ikonama verujući da su na tom mestu spaljene mošti Svetog Save. Tokom vremena krst je dotrajao pa opština Vračar na istom mestu postavila krst u crvenom veštačkom kamenu pa je kasnije ovaj deo Beograda dobio naziv Crveni krst. Foto:Beogradske vesti / A.M

Beograđanka Vesna Aleksić prvi pilot koji će poleteti za „Air Serbia“

26/12/201612/07/2022 Alex

Vesna Aleksić oduvek je sanjala da leti za nacionalnu avio-kompaniju, a po dolasku u Er Srbiju, ne samo da je ostvarila taj cilj, već je ujedno postala i prva žena na poziciji kapetana u istoriji srpske nacionalne avio-kompanije,saopštila je danas „Air Serbia“. Tridesetšestogodišnja pilotkinja pridružila se avio-kompaniji na poziciji kapetana na uskotrupnim avionima erbas A319 i A320, ostvarivši svoj san iz detinjstva. Aleksić, koja je udata i ima jedno dete, svoj prvi let na poziciji kapetana Er Srbije obaviće na letu JU826, u utorak 27. decembra, od Beograda do Bejruta.…

Terazijska česma

26/12/201616/02/2022 Alex

Terazijska česma nalazi se na Terazijama u Beogradu. Napravljena je u obliku kamenog stuba, sa metalnom vazom na vrhu, ukupne visine oko 800 cm. Podignuta je 1860. godine po nalogu kneza Miloša, čime je obeležen njegov povratak na presto. Rad je italijanskog vajara Franca Lorana. Terazijska česma ima istorijsku, umetničku, arhitektonsku i urbanističku vrednost. Ona je izgrađena od svetlog tašmajdanskog kamena krečnjaka. Sastoji se od četvorostranog stuba, visine preko 8 m, postavljenog u osmougaoni bazen prečnika 10 m. Na svakoj strani stuba je lavlja glava koja predstavlja mlaznice za vodu.Na…

Preminula stjuardesa Vesna Vulović jedina osoba koja je preživela pad aviona

24/12/201612/07/2022 Alex

U Beogradu je u 67. godini preminula nekadašnja stjuardesa „Jat“-a Vesna Vulović. Vesna Vulović je jedina osoba koja je preživela pad aviona pre 44.godine sa visine od 10.160 metara. Rođena je Beogradu 1950. godine i ušla je u Ginisovu knjigu rekorda kao osoba koja je preživela pad sa visine 10.160 metara bez padobrana. Nesreća se dogodila 26. januara 1972. godine kada se iznad ,tadašnje,Čehoslovačke srušio „Jat“ -ov avion DC-9. Od 28 putnika sa članovima posade svi su poginuli sem stjuardese, Vesne Vulović.Preživela pošto je bila vezana za svoje sedište u zadnjem delu aviona koji je, posle eksplozije,…

Prvi saobraćajni znak u Beogradu

23/12/201612/07/2022 Alex

Prvi saobraćajni znak u Beogradu postavljen je bio na Avalskom putu i na njemu nije stajao znak već natpis „Držite desno“.

Beograđanka – Prvi soliter u centru Beograda

13/12/201612/07/2022 Alex

Prvi soliter u centru Beograda počeo je sa gradnjom 1969.godine a završen je 22.aprila 1974.godine. Projektovao ju je Branko Pešić a sa svojih skoro 101 metar i 24 sprata bila je najviša zgrada na Balkanu. Kao i za palatu Albanije bilo je protivljenja za njenu gradnju pa su je neki nazivali ruglom,čak i „crnom udovicom“ Beograda. Ovaj deo današnje Kralja Milana i Masarikove bio je trgovački deo pa su bile tu radnje poput knjižara i banaka. Nakon izgradnje prvih godina bila je atrakcija gde je dolazilo i do 100.000 ljudi godišnje kako bi razgledalo…

Prvi semafor u Srbiji postavljen u Beogradu

10/12/201614/10/2022 Alex

Prvi semafor u Srbiji je postavljen po odluci Uprave Grada Beograda aktom IV br. 81099, 4. novembra 1939. godine na raskrsnici ulica Kralja Aleksandra, Kralja Ferdinanda (danas Ulica Kneza Miloša) i Takovske. Regulisao je saobraćaj od 7 ujutro do 10 sati uveče, a od 10 do 11 sati uveče je bilo uključeno samo žuto svetlo. Dodaci Beogradske zanimljivosti

Prvo stalno pozorište u Beogradu – Teatar na Đumruku

04/12/201614/10/2022 Alex

Teatar na Đumruku ( Pozorište na carini ) je prvo stalno pozorište u Beogradu, radilo je tokom 1841. i 1842. godine, u blizini današnjeg Savskog pristaništa Luke Beograd. Pozorište je otvoreno 4. decembra 1841.godine delom Jovana Sterije Popovića „Smrt Stefana Dečanskog“. U početku,tačnije,od 4.decembra pa do 25.februara 1842.godine glumačka postava u prvom stalnom pozorištu bili su amateri , da bi nakon raspisanog konkursa za profesionalne glumce 26.februara bila odigrana i prva profesionalna predstava „Miloš Obilić“ – Jovan Sterija Popović. Tako je sa prvom odigranom profesionalnom glumačkom postavom Teatar na Đumruku postao prvo…

Palata Albanije

21/10/201611/07/2023 Alex

Palata Albanije Država: Srbija Grad: Beograd Opština: Stari grad Početak gradnje: 16. jula 1938. Završetak gradnje: 20. oktobra 1939. Palata Albanije je prvi soliter u Beogradu. Svoje ime dobila je po istpimenoj kafani koja se nalazila na istom mestu od 1860.godine, a sastojala od podruma, prizemlja i jednog sprata. Nalazi se na uglu Kolarčeve i Knez Mihailove ulice. Izgrađena je na osnovu konkursnog projekta Branka Bona i Milana Grakalića, iz 1938. godine. Njen redovan gost bio je i Branislav Nušić. „Počev od terazijskog čvora, desnom ulicom koja spaja Terazije i…