Spomen-park „Kragujevački oktobar“ osnovan je 1953. godine na mestu gde je u oktobru 1941. godine streljano oko tri hiljade građana Kragujevca, a među njima je bilo i 300 učenika kragujevačkih srednjih škola.
Park se prostire na površini od 352 hektara na kojoj se nalazi trideset masovnih grobnica i preko13 spomenika. Prvi spomenik koji je postavljen „Spomenik bola i prkosa“ podignut je 1959. godine. Prostor je uređen po projektu arhitekata Mihaila Mitrovića i Radivoja Tomića.
U okviru parka se nalazi i Muzej 21. oktobra otvoren 1976.godine koji se nalazi na samom ulazu u spomen-park. Takođe, u okviru spomen-parka nalazi se i staro vojničko groblje, spomenik streljanim Slovacima, crkva posvećena Svetom velikomučeniku Georgiju.
Spomen-park je proglašen za nepokretno kulturno dobro kao znamenito mesto od izuzetnog nacionalnog značaja 27. decembra 1979. godine.
SPOMENICI U PARKU
- Spomenik bola i prkosa
- Spomenik streljanim đacima i profesorima
- Spomenik otpora i slobode
- Spomenik „Kristalni cvet”
- Spomenik „Kameni spavač”
- Spomenik „Sto za jednog“
- Spomen-obeležje naroda Hrvatske (Krugovi)
- Spomenik „Protiv zla“
- Spomenik streljanim Srbima i Jevrejima
- Spomenik prijateljstva
- Spomenik „Suđaje”
- Spomenik „Čovek bez iluzija”
- Spomenik „Večni plamen slobode”
Spomen-muzej „21. oktobar“
Spomen-muzej „21. oktobar“ nalazi se na samom ulazu u park koji je podignut 1976. godine po idejnom rešenju arhitekata Ivana Antića i Ivanke Raspopović.
Staro vojničko groblje
U okviru spomen-parka nalazi se jedno od najstarijih vojničkih groblja u Šumadiji, koje je nastalo u 19. veku. Na njemu je sahranjen oko 2.500 vojnika iz Srpsko-turskih ratova (1876 -1878), Balkanskih ratova, kao i iz Prvog svetskog rata. Pored srpskih vojnika tu se nalaze i nemački i austro-ugarski vojnici.
Na ulazu u groblje nalazi se lavlja figura duga 2,2 metara i visoka 1 metar. Lavlju figuru donelis u austrijanci iz Topole 1915. godine i naredili da se postavi ispred groblja na kome su sahranjeni njihovi vojnici, umrli ili poginuli u Šumadiji. Prvobitno, dve figure je naručio kralj Petar I Karađorđević kako bi stajale na ulazu u crkvi Svetog Đorđa u Topoli. Jedna figura se i danas nalazi na vojničkom groblju u Šumaricama, a za drugu se ne zna gde je, jer su je 1918. godine Austrijanci odvezli u nepoznatom pravcu
Memorijalni kompleks „Slovačko groblje“
U Memorijalnom kompleksu „Slovačko groblje“ sahranjeni su streljani austro-ugarski vojnici, među kojima je bilo najviše Slovaka iz okoline Trenčina koji su se nalazili u 71. pešadijskom puku. Godine 1924. je podignut spomenik od belog mermera, na kome su urezana imena 44 vojnika, a na njegovom vrhu je bronzani orao raširenih krila. Na ulazu se nalaze dve figure lava.
