Kalemegdan je najveći park u Beogradu. i istorijski kompleks. Predstavlja jednu od najznačajnijih i najpopularnijih turističkih atrakcija u gradu. Kompleks obuhvata tvrđavu Beograd, kao i park koji okružuje tvrđavu. Kalemegdan ima dugu i bogatu istoriju, i služio je kao važan strateški i kulturni centar tokom vekova.
Istorija
Antika i Srednji vek: Beogradska tvrđava je izgrađena na mestu gde su se nalazila različita utvrđenja od antičkih vremena. Prvo utvrđenje na ovom mestu podigli su Kelti u 3. veku p.n.e. Rimljani su kasnije izgradili svoj kastrum (vojno utvrđenje) na ovom mestu. Tokom srednjeg veka, tvrđava je postala važan odbrambeni centar srpskih i vizantijskih vladara.
Osmanlijski period: Tvrđava je pala pod osmanlijsku vlast 1521. godine i služila je kao jedno od glavnih utvrđenja Osmanskog carstva na Balkanu. Tokom ovog perioda, tvrđava je više puta obnavljana i proširivana. Izgrađeni su novi bedemi, kule i kapije, uključujući i Sava kapiju, Defterdarovu kapiju i druge.
Austrijski period: Austrijanci su kratko vladali Beogradom u 18. veku i značajno su obnovili i modernizovali tvrđavu.
Tvrđava je konačno pala pod srpsku vlast u 19. veku.
Glavne atrakcije
Gornji i Donji grad: Kalemegdan je podeljen na dva dela – Gornji grad i Donji grad. Gornji grad obuhvata stariji deo tvrđave sa nekoliko istorijskih građevina, dok je Donji grad smešten bliže reci i obuhvata starija utvrđenja i ostatke antičkih i srednjovekovnih struktura.
Spomenik Pobednik: Jedan od najpoznatijih simbola Beograda je spomenik Pobednik, podignut 1928. godine u čast pobede Srbije u Balkanskim ratovima i Prvom svetskom ratu. Spomenik se nalazi na Kalemegdanu i pruža spektakularan pogled na ušće Save u Dunav.
Vojni muzej: Vojni muzej u Beogradu nalazi se unutar tvrđave i prikazuje bogatstvo vojne istorije Srbije, uključujući oružje, uniforme, i druge artefakte.
Zoo vrt: Beogradski zoo vrt, poznat kao Vrt dobre nade, nalazi se na Kalemegdanu i predstavlja dom za veliki broj životinja iz celog sveta.
Arheološki lokaliteti: Tvrđava obuhvata brojne arheološke ostatke iz različitih perioda, uključujući rimske terme, srednjovekovne zidine i kapije.
Ostalo
Nakon predaje Beogradske tvrđave Srbima 1867. godine počelo je i sa preuređenjem Kalemegdana po naređenju Miloša Obrenovića. Prve idejne skice za preuređenje Kalemegdana napravio je prvi beogradski urbanista Emilijan Josimović.
Sadnja drveća u periodu 1873. i 1875. godine, kada je Beogradskom tvrđavom komandovao pukovnik Dragutin Žabarac, prvi ađutant kneza Mihaila Obrenovića. Plansko uređivanje Kalemegdana je počelo 1890. godine kada je vojska predala park Beogradskoj opštini.
Početkom 19. veka Kalemegdan je počeo da dobija jasne konture sređevanjem Malog Kalemegdana ( prostor od Paviljona Cvijeta Zuzorić do Beo zoo vrta. Negde do 1922. godine na Malom Kalemegdanu nalazio se i vašar sa malim kućicama, ringišpilom, šatorom za brzo fotografisanje, mala pozorišta, izložbe … Možda se i nikada tu ne bi nalazio da se nisu razni cirkusi od 1845. godine upravo na tom mestu održavali svoje predstave. Vašar je premešten na današnje područje opštine Voždovac ali je i ubrzo zatvoren. Ono što mnogi nisu upoznati, a to je da je Mali Kalemegdan imao i veštačko jezero koje je „nestalo“ skoro u isto vreme kada i vašar.
Godine 1958. otvoren je Luna park koji se i danas nalazi preko puta zoo vrta.
Sredinom osamdesetih godina prošlog veka na Kalemegdanu se nalazila i diskoteka na otvorenom „Crveni podijum“ na košarkaškim terenima.
Do košarkaških terena, na sadašnjem brisanom prostoru, nalazio se mini golf koji je bio jedan od redovnih mesta posete od 70-tih godina 20. veka pa do početka 90-tih. U okviru mini golfa tu je bio i kafić do početka 80-tih ali je uklonjen i na njegovo mesto je postavljena čuvena „Rupa“. U njoj su bile postavljene igrice i po koji fliper. Tadašnja deca znala su da vežu žeton na kanap ili žicu i da ubacuju i izvlače žeton po nekoliko puta kako bi izbegli plaćanje žetona. Ma, da bilo je tu i drugih opcija koje su se koristile kako bi što više vremena proveo na igricama.
Mini golf je bio prepušten vremenu i polakom propadanju na više načina. Tereni su bili zapušteni, golf loptice i palice isto. Posle nekog vremena deca nisu mogla sama da uđu jer se tražila lična karta kako bi vam dali palicu i loptice jer su izgleda neki nosili kući. Otvarali su terene samo vikendom, a i to je bilo sve ređe. I samo su „preko noći“ tereni za golf, kao i „Rupa“ nestali.
U nastavku, gde se sada nalazi parking, je bila travnata površina gde su tokom 80-tih godina 20. veka dolazili streličari sa lukom i strelom i vežbali gađanja. Bili su jedna od redovnih mesta gde su svi zastajali neko vreme kako bi gledali, a ponekad i navijali za nekog.
