Palata Albanije je prvi oblakoder u Beogradu izgrađen 1939.godine, a bila je i najviši oblakoder na Balkanu. Ime je dobila po istoimenoj kafani koja se nekada nalazila na tom mestu 1860.godine.
Tokom Drugog svetskog rata u Palati Albanije bio je smešten jedan od glavnih štabova nemačke okupacionih snaga ili ti organizacija Tot. Podzemlje Palate Albanija pretvoreno je u protivavionsko sklonište za visoke nemačke funkcionere.
Savezničkim bombardovanjem Beograda tokom 1944.godine Palata Albanije je bila pogođena i pretrpela velika oštećenja. I pored oštećenja i dalje je bila utočište okupacionih snaga.
U oslobađanju Beograda vodila se i ulična borba u kojima se svaka zgrada oslobađala od nacista,a jedna od poslednjih zgrada bila je i Palata Albanije. Na vrhu zgrade i sa prozora nemci su odbijali svaki pokušaj partizana i Crvene armije da dođu do zgrade,a u odlučno oslobađanje se krenulo 19/20.oktobra.
Zgrada visoka 53 metara sa 13 nadzemnih i četiri podzemna sprata bila je prava opasnost i kada se uđe u nju,ali prvo je trebalo onemogućiti mitraljeska gnezda koja su se nalazila na palati. Nekoliko tenkova Crvene armije gađalo je sa Terazija mitraljeska gnezda omogućujući partizanskoj grupi da uđe u zgradu iz knez Mihailove ulice. Nedugo zatim,nakon uspešnih tenkovskih paljbi po mitraljeskim gnezdima, druga partizanska grupa ušla je iz Kolarčeve ulice u Palatu Albanije gde ih je dočekala jaka odbrana nemaca. U prizemlju su vodila najteža borba jer se najveći broj nemaca koji se nalazio u Palati Albanije bio skoncentrisan u samom prizemlju.
U zgradi je počela borba po stepeništima i stanovima što je znatno otežalo osvajanje zgrade. Na stepeništima i spratovima nalazili su se leševi kako nemaca tako i partizana. Cilj je bio vrh zgrade gde je bilo i najveće uporište nemaca ili ti mitraljeska gnezda.
Svaki sprat je bila velika borba jer se oslobađala soba po soba,stepenik po stepenik,pa se krenulo u bacanje bombi po sobama ili bušenje zidova i stavljanje bombi koje bi rušile zidove između soba, jer su partizani u nekoliko navrata, misleći da su oslobodili sprat , krenuli na sledeći sprat a nemci bi im zapucali sa leđa.
Kada su nemci neutralisani ,Miladin Petrović iz Osme crnogorske brigade na vrh Palate Albanije okačio je zastavu kao zank oslobođenja Palate Albanije što je nekima bio znak i oslobođenja Beograda.
Foto:ILustracija/Beogradske vesti
