Trend

Vladan Đorđević

Vladan Đorđević

Datum rođenja: 21. novembar/3. decembar 1844., Beograd

Preminuo: 18. avgust 1930,. Baden ( kod Beča)

Vladan Đorđević je bio književnik i političar, predsednik ministarskog saveta (vlade) i gradonačelnik Beograda i prvi školovani hirurg u Srbiji.

Vladan Đorđević je rođen u Beogradu od oca Đorđa Đorđevića i majke Marije Đorđević, rođene Leko. Otac Đorđe je srpskog porekla, a majka Marija rođena je u poznatoj beogradskoj porodici cincarskog porekla kao kćerka Marka Leka i praunuka Marka Leka iz Vlahoklisure.

Gimnaziju je završio u Beogradu, a kao đak je bio jedan od pokretača Ujedinjene omladine srpske i bio njen sekretar. Medicinu je studirao u Beču i doktorirao 1869. godine. Specijalizovao hirurgiju u Beču 1869-1871. godine.

Vojni je lekar i šef hiruškog odeljenja vojne bolnice od 1871. godine. Osniva Srpsko lekarsko društvo (1872) i pokreće časopis „Srpski arhiv za celokupno lekarstvo“ (1874). Od 1873. je lični lekar kneza Milana. Jedan je od glavnih osnivača Crvenog krsta u Srbiji (1876). U prvom srpsko-turskom ratu (1876) je načelnik saniteta moravsko-timočke vojske, a u drugm (1877-1878) je načelnik saniteta vrhovne komande. Načelnik je civilnog saniteta Srbije od 1879. godine, a 1881. je isposlovao njegovu široku reformu. I u srpsko-bugarskom ratu 1885/6. je načelnik saniteta vrhovne komande.

Vladan Đorđević je bio predsednik beogradske opštine 1884 -1888, a ministar prosvete i privrede 1888. godine u vladi Nikole Hristića. Potom prelazi u diplomatiju kao poslanik Srbije u Atini od 1891. i u Carigradu od 1894. godine, gde je doprineo postavljanju srpskih vladika u Makedoniji.

Izabran je za dopisnog člana Srpske kraljevske akademije 23. januara 1888, a za redovnog 15. novembra 1892.

Kada se kralj Milan vratio u Srbiju postavio ga je za predsednika vlade i ministra inostranih dela od 11. oktobra 1897. do 12. jula 1900. godine. Vladan Đorđević bio je prijatelj sa kraljem Milanom i jedan od ljudi koji su mu pomagali u borbi sa radikalima. Borba koju je primenjivao na radikale ogledala se u hapšenjima, podmetanjima dokaza ne samo političkim predstavnicima već i građanima koji su podržavali radikale. Ostaje upamćena njegova poslednja godina na mestu predsednika vlade, kada je naredio da se pohapse sve vođe radikalne stranke. Svojim pristup je pomogao jačanju radikalne stranke u narodu. Takođe, u jednom delu naroda smatran je najomraženijom osobom u Srbiji, pored kralja Milana.

Podneo je ostavku nakon razilaženja kralja Aleksandra i Milana ali i da nije došlo do razilaženja pretpostavlja se da bi Vlada pala i zbog finansiske situacije zbog niza loših poteza.

Nakon ubistva kralja Aleksandra i Drage Mašin radikali su preuzeli vlast u zemlji i kako bi obezbedio sebi i da dalje ima penziju morao je da se povinuje radikalima, a pre svega Nikoli Pašiću. Postao je saradnik radikalne stranke, pa je govorio i izvan Srbije u korist radikala.

U zatvoru je na šest meseci 1906. godine, a zbog navodnog objavljivanja državnih tajni u knjizi „Kraj jedne dinastije“. U toku Prvog svetskog rata bio je u austrijskoj konfinaciji, radi rusofilstva od aneksione krize iz 1908. godine.

Izdavao je časopis Otadžbina od 1875. do 1892. godine.