Sveti Sava rođen je oko 1175 i bio je srpski princ, monah, iguman manastira Studenice, književnik, diplomata i prvi arhiepiskop autokefalne Srpske pravoslavne crkve. Rođen kao Rastko Nemanjić, najmlađi sin velikog župana Stefana Nemanje I, i brat kraljeva Vukana i Stefana Nemanje II Prvovenčanog.
Već kao mladić od oca je dobio na upravljanje Zahumlje, da bi posle dve godine, 1193.godine, pobegao na Svetu goru i zamonašio se u ruskom manastiru Svetog Pantelejmona, gde je dobio ime Sava. Kasnije je sa svojim ocem , koji se takođe zamonašio, podigao manastir Hilandar 1198-99.godine.
U Srbiju se vratio 1208.godine kako bi izmiro braću koja su ratovala zbog vlasti.Bavio prosvetiteljskim radom, nastojeći približiti svojim sunarodnicima osnove verske i svetovne pouke, da bi se 1217. vratio na Svetu goru. Godine 1219. Sava I Srpski je ubedio Vaseljenskog patrijarha i cara u Nikeji da odobre autokefalnost srpske crkve sa statusom arhiepiskopije. Vaseljenski patrijarh Manojlo I Carigradski je imenovao Savu I za prvog arhiepiskopa Srbije.
Sava I Srpski ostao je arhiepiskop sve do 1233. godine, da bi ga tada zamenio njegov učenik Arsenije I Sremac. Dva puta je putovao u Palestinu. Na povratku sa drugog od tih hodočašća u Svetu zemlju smrt ga je zatekla u tadašnjoj bugarskoj prestonici Velikom Trnovu 14. januara 1236. Njegove mošti je u manastir Mileševu preneo njegov nećak, kralj Stefan Vladislav I.
Jedan je od značajnijih pisaca i pravnika iz srednjeg veka. Njegova najznačajnija pisana dela su „Žitije Svetog Simeona“, „Karejski tipik“, „Hilandarski tipik“ i „Studenički tipik“, kao i „Zakonopravilo“. Obrazujući buduće službenike Hristove crkve Sava I Srpski stekao je velike zasluge za razvoj školstva i prosvete kod Srba u srednjem veku.
U Srbiji i Republici Srpskoj se dan njegove smrti (27. januar po novom kalendaru) proslavlja kao Dan prosvete.
NOMOKANON SVETOG SAVE – PRVI USTAV SRBIJE
Izvor:Beogradske vesti/Wikipedia
