Stara crkva Svetog Marka u Beogradu, mala Markova crkva ili grobljanska kapela Svetog Marka izgrađena je 1835. godine kao deo zaostavštine trgovca cincarskog porekla Laze Panče, poreklom iz Južne Srbije, iz mesto Katranica, koji je umro u Beogradu 1831. godine. Upravo po želji trgovca Laze Panče crkva je posvećena Svetom Marku. Nalazila se u periodu od 1835 -1942 uz severozapadni deo Tašmajdana ili ti tada Tašmajdanskog groblja.
Crkva je izgrađena na temeljima još stariji crkve ispred koje je bio pročitan hatišerif turskog sultana 1830. godine o autonomiji Kneževine Srbije unutar Osmanskog carstva. Radovima na zidanju hrama rukovodio je Hadži-Nikola Živković iz Vodena
U samoj crkvi, 1839. godine sahranjen je knežević Milan Obrenović, najstariji sin kneza Miloša Obrenovića, i to desno od zapadnih vrata njenih, i prah pokojnog vladike šabačkog Gavrila koji leži levo od zapadnih vrata u samoj crkvi. U crkvi je sahranjen i bračni par Kralj Aleksandar I Obrenović i Kraljica Draga Obrenović.
Crkva je bila prizemna zgrada duga 21 metar zajedno sa oltarom, široka 8,80 metara i visoka 6,20 metara.
Crkva je oštećena tokom Prvog svetskog rata, a upravo su je i austrijanci i obnovili.
Tokom nemačkog bombardovanja 1941. godine crkvu je zahvatio požar ali je spasen ikonostas. Godine 1942. godine stara crkva Svetog Marka je porušena jer se nije mogla obnoviti.
Zanimljivosti
- Na crkvi je bila mermerna ploča na kojoj je zapisano da su Obrenovići ( kralj Aleksandar i kraljica Draga) umrli od zločinačke ruke.
- Crkva je imala svoj vašar na dan praznika crkve koji je trajao tri dana i prostiro se čak do pijace Đeram, a zatim skraćena do Trkališta ili ti do današnjeg parka Ćirila i Metodija.
Dodaci
Foto: Ilustracija / Aleksandar od Beograda
